Leidse schilderstraditie
Lucas van Leyden bouwde voort op een bestaande schilderstraditie in Leiden. Rond 1480 waren er al zo'n twintig schilders actief. De eerste waarvan de naam bekend is, was Cornelis Engebrechtsz. (ca, 1465-1527). Zijn zoon Pieter Cornelisz. Kunst was glasschilder. Engebrechtsz. was leermeester van Aertgen van Leyden, een van de eerste Noord-Nederlandse schilders die zijn eigen portret in een schilderij verwerkte.
Burgerportretten en zelfportretten
Het tekent de overgang van middeleeuwen naar renaissance. Kunst diende traditioneel een ander (vaak religieus) doel. Kunst was er om te leren of te eren. Dat gewone burgers zich lieten portretteren, zoals Engebrechtsz. deed met een brouwer en zijn vrouw, was in de Nederlanden rond 1500 betrekkelijk nieuw.
- Leidse schilderkunst in een tijd van stagnatie